Dedim ki: “İşte benim idealimdeki şarkıcı bu!”

 Elvis’i, bir başka “efsane” ile konuşmak... Türk müziğinde gerçek bir önder olan “Erol Büyükburç” ile evinde Kral üzerine söyleştik. Yaklaşık altı saat süren ilk söyleşimizden sonra hummalı bir şekilde "Elvis Gecesi" üzerine çalışmaya başladık. Büyükburç’un hayatı ile Elvis’inki arasında daha önceden bildiğimiz benzerliklere pek çokları eklendi.   Birden çok      bölümde yayınlıyacağımız bu söyleşilerde çok enteresan paralelliklere şahit olacaksınız. “Elvis Gecesi”nde de birlikte olacağımız Erol Büyükburç’a çok teşekkür ediyor, nice Elvis’li günlerde birlikte olmayı arzu ediyoruz.

Söyleşi: Korkmaz Uluçay (9 Mayıs 2003)

......... / ..........

(Bölüm I)

 Elvis’i ilk ne zaman dinlediğinizi hatırlıyor musunuz?

 Erol Büyükburç: Onun ilk çıkış yaptığı şarkı vardır: “Mama....That’s All Right, Mama”.....Onu ilk dinlediğimde arkadaşlarıma dedim ki: “İşte benim idealimdeki şarkıcı bu!”...O sırada biz kendimize göre böyle “idol” saptaması yapıyorduk. İşte, sinemada James Dean mesela idoldü. Onun öncesinde biraz Marlon Brando bize hitap eder gibi oldu, sonra biraz bizim kadrajımızdan çıktı, James Dean daha iyi oturdu, daha iyi özdeşleştik. Aynı olay şarkıcılar konusunda da oldu. Bir çok şarkıcı vardı, standart balad, swing söyleyen Nat King Cole, Frank Sinatra, Ella Fitzgerald, Sarah Vaughen gibi. Ama yavaş yavaş kulvara yeni yeni şarkıcılar girmeye başladı. Bill Haley bizi biraz heyecanlandırdı, fakat esas Elvis işi bitirdi. “That’s All Right, Mama” belki Elvis’in biraz çocuksu, saf biçimde söylediği bir parçaydı ama içindeki bazı özellikler bizi çok etkiledi. Sonra tutkulu bir biçimde Elvis’i takip etmeye başladık. Elvis ayrı bir kulvardı bizim için. Ben mesleki açıdan tüm dünyada olup bitenlerle ilgilenmeyi bir sorumluluk olarak görüyordum. Belafonte’yi bile izlerdim. Gelmiş geçmiş bütün büyük şarkıcaları bilirim. Perry Como, Sammy Davis vb.  Benim repertuarımda bunların etkileri olmuştur. Ben çok dilli söylemekten yanaydım hep. İspanyolca, İtalyanca, Fransızca , genellikle de İngilizce çok söylerdim. Repertuarın bir köşesine mutlaka bir Elvis parçası koyma zorunluluğu hissetmeye başladım.

 Bundan 5-6 sene önce, televizyonda sizle ilgili bir belgeselde fonda Marguerita çalıyordu. Ben Elvis’in parçalarını başka kim söylemişse dinlemek isterim. Ve genelde de “Elvis’in çok daha güzel söylediği” kanaatine varırım. Yani arada çok fark olur. Ama bu sefer sizinkinin de çok güzel olduğunu düşündüm.

 Ah, çok teşekkür ederim...

 Size yağ çekmek için söylemiyorum. Üstelik de çok farklı bir düzenleme yapmışsınız...Siz o şarkıya bayağı asılmışsınız...

 Evet çok asıldım. Ben tenorum aslında, ama pek göstermem bu özelliğimi...Çok zor bölümleri vardır o şarkının, çok emek verdim ona. (bulup şarkıyı dinliyoruz) Bak burda gitarı Yurdaer Doğulu çalıyor. Aynı anda hem çalıyor, hem söylüyoruz. Arya tarzı söylemek farklıdır aslında. Elvis de istese çok büyük tenor olurdu, yani sırf o tarzla ilgilenseydi, mesela “Surrender”da falan bunu göstermiştir. Ama o tabii pek çok tarzı denemiştir.

 “Vino, Dinero Y Amor”u da çok değişik yapmışsınız. Daha tempolu.

 Bunların dışında “Fun in Acapulco”da söylediği “El Toro”yu da seslendirdim.

 Diğerlerini dinledim, ama El Toro’yu bulamadım...

 O da var...Sonra ilk taş plağım benim “It’s Now Or Never”dı. Elvis Presley versiyonuydu. O taş plağın arkasında da benim bestem “Little Lucy” vardı. Evet , 78 devirliydi. Şimdiki pikaplar çalmaz onu. Derken işte, Elvis şarkılarına karşı bayağı bir yaklaşım oldu. Surrender, Can’t Help Falling In Love...Ama ben söylerken aynı Elvis gibi söylemiyordum. Ben bazen tonunu yükseltiyordum. Daha benim sesime örtüşen şekilde yapıyordum. Bu çok önemlidir, esas o şarkıyı kendi kimliğinde söylemek gerekir.

 Yoksa taklit olur.

 Tabii...Nat King Cole bir parçayı RE Majör söyledi diye “aman ben de öyle söyliyeyim” derseniz olmaz. Onu ben tutarım SOL de söylerim, LA da söylerim. Ama iyice inceledikten sonra tabii. Elvis’de de böyle yapardım. Bazı şarkılarda benimkiler daha böyle bağırtılı falan görülebilir o yüzden. Bu bir tarz meselesi.

 Biraz da cesaret isteyen bir şey sanırım.

 Elbette...Bir rizikodur. Bazı şarkıcıların hit yaptığı bir şarkıyı, “illa ben de söyliyeyim” demek bazen hata olur. Mesela Gordon MacRae “Stranger In Paradise”ı söylemiştir, ondan güzel söyleyen de çıkmamıştır, başkaları söyleyince olmamıştır. Frank Sinatra’nın “My Way”ini, “New York, New York”unu  kolay kolay herkes yakalayamaz, o ona has bir şeydir.

 Burdan yola çıkarak şu tespiti yapmak lazım galiba. Sizin için “Türkiye’nin Elvis’i” derken, aslında taklit değil “büyüklük” açısından bir benzetme yapılmaktadır. “Elvis nasıl dünyada çok büyükse, Erol Büyükburç da Türkiye için büyüktür” anlamında...

 Evet, evet...Çok doğru, çok önemli bir şey söyledin...Özdeşleşme o açıdandır. Yoksa ben asla tıpatıp Elvis’i taklit edeyim diye yola çıkmadım. Özdeşleştirmeleri hoşuma gidiyor, ama asla taklit değil benimki, öyle olsa 700 tane bestem olmazdı. 350 türkü aranje ettim. Filmlerde şarkılar hep bana ait genelde...Onun şarkılarını söylemişimdir elbette...Ben onun ölümsüz şarkılarının bir yerde Türk versiyonlarını söylemişimdir. Biz Elvis’teki o fokurdayan kimliği çok sevmiştik. Onun kelimeleri kendince telaffuz etmesi, “aksatım”ı bambaşkadır. Doğal bir şey vardı onda, sonradan çalışarak Rock’n’Roll’cu olmadı...Bu kimliğini hep gördüm onun. Bana “taklitçi” derler diye hiç korkmadım ama. Çünkü benim kendime ait çok şeyim de vardı: İlk defa İngilizce sözlü Türk bestesi, Türkçe sözlü Türk Pop şarkılarını ilk defa yapmam, halk türkülerini aranje etmiş olmam ve bu işi ilk defa gazinolara sokmuş olmam. Bana has bestelerle bu işi yapmam...Şarkı sözü yazarları benim için yazmışlardır mesela. Şiir başkadır, şarkı sözü başka. Genelde söze beste yapmaya çalıştım. Pek çok kişinin de bu açıdan yetişmesine katkıda bulunmuşumdur: Turhan Oğuzbaş, Alimoğlu, Çiğdem Talu... Aysel Gürel mesela, bizde altı ay kaldı, öğrendi şarkı sözü nasıl yazılır diye...

 Çok ilginç, bunu duymamıştım.

 Tabii, tabii...Ben devrim uzmanıyımdır...Benim kuklalarımı görmediniz mesela...

 Biliyorum, onları hep soracağım...

 Kukla deyip geçmemeli...Başlı başına bir kültür çalışmasıdır...Sen kalk 100 tane kafa yap, makiye et, saçını sakalını diktir, hareketlendir, giysileriyle uğraş ve bunlara metinsel yaklaşımlar irdele...Bir ömür yer, benim dört senede yaptığımı başkası kırk senede yapamaz...Ancak ekiple yapabilirsin...

 Siz nasıl yaptınız?

 Ben tek başıma yaptım. Hayret bir şey, o enerjiyi Allah verdi...Hepsinin karakterine göre konuşmalarını irdeledim. Ondan önce de yazdığım dört tane oyun var: “Hem Ebe Hem Gebe”, “Tahir İle Zühre”, “Gülme Komşuna Gelir Başına” ve en son dördüncüde Nevzat Açıkgöz rahmetli olunca kaldı....Ne olursa olsun, ben “Türk Ortaoyunu”na bir soluk getirmiş oldum, onları polifonik tarzda müziklendirmiş oldum.

 Çok yönlülüğünüzü genelde herkes biliyor ama tüm bunları toplu bir şekilde bilmiyor insanlar galiba...Özellikle yeni nesil pek bilmiyor...

 Evet, mesela şurdaki resimleri ben yaptım (resimleri gösteriyor)...Daha yüzlerce var. En büyük sıkıntım zaman elbette...

 Evet, aslında soracağım soruları sanki önceden görmüş gibi çok güzel anlatıyorsunuz...Elvis’e dönersek...Şimdi ben Elvis’le sizin hayatınızda bazı paralellikler tespit ettim: Yakın tarihlerde doğmuşsunuz, o 1935, siz 1936... O, ikisi dökümanter, toplam 33 film çekmiş, sizin 27 filminiz var...

 Ben onun yanında bir de fotoroman çevirdim. Elli tane fotoromanım var, her biri de bir filme tekabül ediyordu. Yani mesai nerdeyse aynıydı. Bir fotoroman için en aşağı on gün gidiyordu.

 Şöyle bir not almıştım kendimce: Elvis de Erol Büyükburç da aslında bu kadar film çevirmelerine rağmen, kendilerine hiç bir zaman iyi bir film çevirme şansı verilmedi. Nasılsa iyi para getiriyor diye, senaryoya önem verilmemiş pek. Bol şarkı, kızlar, güzel mekanlar...

 Evet, aynen. Aslında hiç bir film benim istediğim gibi olmadı. Benim fikirlerim onlara lüks geldi hep.

 Burada Hulki Saner faktörü etkili, değil mi?

 Haa, evet ...(gülüyor)...Yani kalkıp da bana bir Marlon Brando rolü hiç vermediler...Halbuki olurdu....Bir de toplumda alıcı kim? Genç kızlar, kadınlar...O yüzden beni hep böyle altın kutu içinde, kelebekler arasında koşan bir adam olarak sundular...Hulki ağbi  bir markadır tabii, hep böyle pozitif filmler sunmuştur, öyle dramatik konuları işleme isteği pek yoktur. Lay, lay, lom , gençler hoplar zıplar vs. Benim filmlerimde de bir yerde şarkılar lanse ediliyordu. Her filmde 12-13 şarkı vardı...

 Elvis’in filmlerinde olduğu gibi...

 Evet, paralel olarak plakları da çıkıyordu akabinde...Etkisi de oluyordu satışlara.... Bu gidişatı bu yüzden değiştiremedim. Önerilerim dikkate alınmadı. Halbuki benim çok iyi bir “Hollywood” bilgim vardır. Yani en iyi bilen on kişiden biri sayılırdım o zamanlar. Ciddi söylüyorum, o zamanki şartlarda hangi film gelse seyrederdim. Günde bir kaç tane birden. Böyle çetele tutardım...Sadece keyif alma olayı değildi, onu bir kültür olarak biriktiriyordum. Bütün rolleri tek tek inceliyordum, ışıklandırmaya bile bakardım... Gerçekten iyi rol yapabilecek bir adamdım. O enerjim olduğuna inanıyorum. Şimdilerde bir takım diziler seyrediyorum, ama bunlar sinema içerikli değil...Sinema dili bambaşkadır halbuki...İçimdeki uktelerden biridir...Sonradan tiyatro oyunlarıyla ilgilenmem de başka kulvarda bana teatral bir kimlik kazandırdı kendimce, sahneye yatkınlaşmamı sağladı...Sahne tek boyutlu düşünülmemesi gereken bir olaydır. Ortaya bir mikrofon koy, şarkını söyle, olmaz.

 Gösteriye her açıdan hakimsiniz yani?

 Evet, Elvis de bunu yapıyordu ama...Kendini kartal gibi kabartarak ya da bir  aslan gibi  kükreyerek sahneyi doldururdu. Bu herkesin yapabileceği bir şey değildir. Çok güzel ses çıkarabilirsiniz ama kimliğinizi onunla özdeşleştiremezsiniz. Çok önemli bir noktadır, kendini etkili, hacimli göstermek başkadır. Bunu yakalayamadığın sürece süperstar olamazsın...

 Başka bir paralelliğe geçelim: Karate...Ben spora güreşle başladığınızı biliyorum.

 Doğru...Ciddi anlamda yaptım, şampiyonalara katılırdım. 15-20 saniyede tuş ederdim...Tekniğe çok önem verirdim... Sonra yüzmeye geçtim. Yüzme benim şarkıcılığıma da çok faydalı oldu. Birisi bana su altında durmayı, nefes tutmayı ve diyafram büyütmeyi öğretti. O yüzden benim uzattığım sesi kolay kolay hiç bir şarkıcı uzatamaz. Bunu, bu teknik sayesinde öğrendim. Sonra baktım hayatım itişli kakışlı, kendimi korumak amacıyla karateye başladım.

 Elvis’in de karateye düşkün olduğunu duymuş muydunuz o sırada?

 Hayır...Tamamen tesadüf...Asla bilmiyordum. Bana Ferhat Özsert öğretti karateyi. Beni seven bir arkadaşımdı, Türkiye’nin en büyük karatecisiydi. Bayağı derinlemesine ilgilendim. Parmaklarımı kırıncaya kadar. (parmaklarını gösteriyor) Bak bu parmaklarım kırıktır. Bir gün çok kızdım, deriyi delmek istedim, öyle bir vurdum ki...Ben hiperaktif bir çocuktum zaten...O enerji sonraki yıllarda sahnede de çok etkili oldu. Kendime has reflekslerim vardı, sahnede ani hareketlerim, yürüyüşlerim vardı. İlginç bir adamdım yani.

  Bölüm-II  için Tıklayınız..
  Bölüm-III için Tıklayınız..

TRT Radyo I, eski NTV-Radyo senaryoları, Radio Time, Metro FM, Rock FM, Joy FM, Radyo 9 Eylül... ELVIS'in olduğu tüm radyo programları...

Wallpaper